*

úng 1 năm trước, tôi tất cả làm một cuộc nói chuyện vô cùng thẳng thắn cùng với Lê to gan Hà lúc anh đang là Phó nhà nhiệm Văn phòng chủ yếu phủ.Chúng tôi đã đoạt 2 tiếng đồng hồ đeo tay trong một ngày sát Tết bận rộn để thẳng thắn nói về câu chuyện "con ông con cháu cha" mà chủ yếu anh, với bốn cách nam nhi của nguyên quản trị nước Lê Đức Anh cũng là fan trong cuộc. Và nhờ việc thẳng thắn của anh, bài chất vấn nhận được sự ủng hộ rất to lớn từ độc giả.Năm nay Lê bạo phổi Hà nhận quyết định nghỉ hưu từ ngày 1.11.2017. Tôi nhắn tin ý kiến đề nghị anh dành cho Trí Thức con trẻ một bài chuyện trò riêng thật quánh biệt. Và anh đồng ý....

Bạn đang xem: Con trai nguyên chủ tịch nước lê đức anh: "lúc ba tôi còn đương chức thì ông không có tiền"



Tô Lan Hương: Vậy là anh đã về hưu, đúng dịp sinh nhật tuổi 60 của anh. Tôi đề xuất nói lời chúc mừng anh, hay yêu cầu tiếc nuối mang đến anh đây?

Ông Lê khỏe khoắn Hà: Chị phải nói lời chúc mừng. Mặc dù nhiên không hề ít người sẽ tiếc nuối lúc tôi về hưu vì review cao năng lượng và phẩm hóa học của tôi. Tôi cực kỳ vui cùng tự hào về điều đó.

Riêng tôi, tôi rảnh với bài toán nghỉ hưu buộc phải đã nhà động thông tin trước vài ba ngày bên trên facebook cá nhân. Ít quan liêu chức gồm facebook với càng ít fan hồ hởi đăng bài mình về hưu nên tôi có lẽ đã gây rầm rĩ chút ít.

Tô Lan Hương: nhiều người dân cứ đinh ninh đàn ông chủ tịch nước Lê Đức Anh nếu sẽ ra hà thành làm Phó công ty nhiệm Văn phòng cơ quan chỉ đạo của chính phủ thì cứng cáp là đề nghị được cơ cấu cho một vị trí cao hơn sau này. Nhưng con phố chính trị của anh ý chỉ tạm dừng ở đó. Có fan bảo khá không mong muốn khi mà với quyền lực của mình, với bởi cấp mà anh có, đáng ra anh rất có thể tiến xa hơn thế…



Ông Lê táo bạo Hà: thiệt ra tôi về hưu đúng tuổi đó chứ. Chỉ bao gồm chuyện tôi đã cung cấp tin trên facebook với tôi là con ai khiến việc về hưu của tôi tự nhiên bị chăm chú hơn fan khác mà thôi.

Nếu quan niệm là với thế lực và bởi cấp thì hoàn toàn có thể tiến xa hơn thì trọn vẹn sai. ít nhiều người nghĩ và hành động như vậy bắt buộc vấp ngã. Thăng tiến là phải dựa trên năng lực của mình.

Việc tôi ra tp. Hà nội làm Phó nhà nhiệm Văn phòng chính phủ nước nhà mấy năm về trước không hề là một sự toan tính chủ yếu trị trong tương lai nào đó như một vài người nghĩ. Vị nếu định toan tính, thì chắc chắn rằng tôi đã buộc phải toan tính từ rất mất thời gian trước đó rồi chứ chẳng đợi đến tận hôm nay.

Quyết định đó đơn giản dễ dàng là sự phân công của tổ chức, hình như cũng là ước vọng của cá thể tôi. Ba bà bầu tôi sống ở tp. Hà nội trong khi con cháu thì ngơi nghỉ cả trong sài Gòn. Là đàn ông duy độc nhất trong nhà, tôi mong muốn dành thời hạn ở mặt ông bà trong năm cuối đời.


Tô Lan Hương: Ngày anh nhận quyết định nghỉ hưu trường đoản cú Thủ tướng, tôi thấy trên facebook cá thể của mình, anh treo một mẫu chữ "Về cùng với nhân dân". Anh em tôi đã đoạt cả đêm tối để buôn chuyện về dòng caption đấy...

Ông Lê to gan lớn mật Hà (cười): Họ buôn dưa lê gì thế?

Tô Lan Hương: Đủ thứ cả khen lẫn chê! dĩ nhiên tại lời anh nói nghe dường như "nguy hiểm"!

Ông Lê bạo phổi Hà: Cũng có không ít người hỏi tôi chân thành và ý nghĩa của dòng chữ “về với nhân dân”. Những nhóm trên không gian mạng cũng bàn tán sôi nổi.


Tôi từng là cỗ đội. Quân đội từ nhân dân cơ mà ra, vị nhân dân cơ mà chiến đấu. Đấy là phần nhiều điều tôi rõ từ nhỏ tuổi và được kể nhở mỗi ngày trong quân ngũ. Khi có tác dụng công chức cũng luôn tâm niệm mình vẫn phải tiếp tục gần dân, vì chưng dân. Tôi luôn nghĩ thế, không hẳn là câu khẩu hiệu đâu.

Tiếc là một bộ phận công chức của chúng ta đang xa dân. Tôi ngơi nghỉ trong cỗ máy có những người xa dân đó, hiện giờ tôi về có tác dụng dân cùng về cùng với nhân dân.

Tô Lan Hương: có nghĩa là anh đã không làm được bài toán mà anh trọng điểm niệm?

Ông Lê táo bạo Hà: không chỉ có là tôi, không ít người trong cỗ máy của chúng ta chưa làm cho được vấn đề đó. Có vẻ như bây giờ chính quyền và người dân sẽ ở hai bên cánh cửa, không hẳn là đối lập nhưng xa nhau. Cái cơ chế xin-cho là sản phẩm rào chia cách công chức với người dân. Bạn dân phải giao tiếp với cơ quan ban ngành qua ô cửa cấp phép hững hờ và xa cách. Xin-cho tạo nên quyền lực, hình thành nhóm công dụng và là môi trường thiên nhiên cho tham nhũng. Người dân thù ghét tham nhũng cùng từ đó ác cảm với rất nhiều người làm chính quyền. Rất nhiều người trong cơ quan ban ngành đang thu lợi không chính đáng từ cách thức này.


Tô Lan Hương: cầm cố tiền anh kiếm được có chính đáng không - ý tôi là trong những tài sản anh tích luỹ được tất cả cái gì vì chưng nhận ăn năn lộ mà có?

Ông Lê khỏe mạnh Hà: chắc chắn là là tôi không khi nào nhận hối lộ. Nhưng thu nhập cá nhân từ dìm phong so bì là có, việc này tôi vẫn nói ở bài chất vấn trước. Cùng đó là 1 trong những khoản thu nhập không nhỏ so với đồng lương công chức.

Còn thì tôi luôn có hiệ tượng của mình: khi giải quyết một vấn đề gì đó, tôi không lúc nào ra điều kiện, không lúc nào đòi hỏi. Mọi ra quyết định tôi đưa ra các phải dựa trên nguyên tắc thượng tôn pháp luật. Dĩ nhiên, trong kích cỡ pháp luật, mình có những lúc phải vận dụng linh hoạt để mang về lợi ích cao nhất cho tín đồ dân với doanh nghiệp.


tô Lan Hương: Đã khi nào trước một vấn đề mà anh biết là sai nhưng mà do áp lực đè nén của cung cấp trên, anh vẫn đặt bút kí?

Ông Lê dạn dĩ Hà: cách thức của tôi là không đúng thì ko làm, ngẫu nhiên cấp nào nghiền cũng không làm, bao gồm cả cấp cao nhất. Cố mới có chuyện thời tôi có tác dụng Phó quản trị UBND thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm thời điểm, gồm có vụ việc, 1 mình tôi một phía, các lãnh đạo tp một phía.

Khi tôi chỉ cần giám đốc sở, gồm những việc sai từ bỏ cấp trung ương tôi vẫn mạnh dạn và kiên quyết đấu tranh như về trò nghịch trực tuyến, truyền ảnh cáp, đề án 112. Đối cùng với đề án 112, tôi phát hiện loại sai của Văn phòng cơ quan chỉ đạo của chính phủ hồi đó như ứng dụng dùng chung, thực thi áp đặt gây lãng phí, người đo đắn về tin học tập nhưng chỉ huy về xúc tiến tin học hóa. Đề án này tiếp nối phải dừng lại, một phó công ty nhiệm Văn Phòng chính phủ phải đi tù.

Tô Lan Hương: ngoài ra có lần anh từng nói cùng với tôi, anh không được lòng cấp trên...

Ông Lê dũng mạnh Hà (cười): Nói chính xác là tôi không tìm cách rước lòng cung cấp trên. Tôi luôn luôn được cấp dưới nể trọng với ủng hộ. Tôi thường lẻ loi trong các “trận đánh”, tức là chỉ gồm tôi và cung cấp dưới.

Tô Lan Hương: Tôi nghĩ về không được lòng cấp trên thì đi đâu cũng cạnh tranh làm việc!

Ông Lê to gan lớn mật Hà: căng thẳng thì không, do tôi vẫn thực hiện những vấn đề tôi thấy đúng. Mình không đem lòng cấp trên thì những đề xuất, kiến nghị của bản thân phải hết sức chuẩn, đúng cơ chế và sáng chế nữa thì sẽ tiến hành chấp thuận.

Nhưng cơ mà cũng có lúc tôi có cảm hứng chán nản với những người mà nhiều người dân đang giao hàng họ.


Tô Lan Hương: những người dân biết anh các nói với tôi là anh khôn cùng "ngoan": anh không bia rượu, không thuốc lá, không cờ bạc, ko mê bọn bà. Chuyện đó có đúng không nào - vị tôi nghĩ cuộc sống thường ngày không có bất kể đam mê gì như thế sẽ tẻ nhạt lắm!

Ông Lê to gan lớn mật Hà (cười tủm): Tôi cũng đều có những yêu thích của riêng mình, nhưng chắc hẳn họ chần chừ đó thôi. Khi có tương đối nhiều bạn bè, có quá trình yêu thích, đam mê các bước thì không thể hotline là tẻ nhạt được


Tô Lan Hương: đều ngày đầu về hưu, cuộc sống thường ngày của anh bao gồm gì khác?

Ông Lê bạo phổi Hà: không hề phải dậy đi làm đúng giờ, không còn những ông chồng hồ sơ đưa về nhà có tác dụng thêm, tôi thanh thản tận hưởng buổi coffe sáng với bạn bè, hoặc chơi môn thể thao nhưng mà tôi hâm mộ mà không nhọc lòng về hầu như cuộc họp hay đều chuyến công tác trong ngày. Ngày đầu nghỉ ngơi hưu, tôi ngồi với bạn bè bên li rượu cho tận khuya, dù thông thường tôi rất ít ngồi lâu. Rất thanh thản!

Tô Lan Hương: Về hưu có làm anh nghèo đi?

Ông Lê bạo phổi Hà: Tôi ko giàu nhưng tiền tiêu thì không sợ bị thiếu. Mà yêu cầu sống của tôi đơn giản và dễ dàng lắm. Ở tp.hồ chí minh tôi đi một cái xe khá Deawoo download 15 năm rồi, giờ ko thấy dòng nào tựa như ở cả hai thành phố lớn số 1 nước. Ở tp hà nội trừ lúc đi xe cộ công vụ, tôi dùng uber hoặc taxi.

Ngày trước các lần bay ra bay vào tp Hồ Chí Minh, tôi cất cánh hạng yêu quý gia. Giờ về hưu rồi nếu cất cánh nhiều thì tôi sẽ bay hàng không giá chỉ rẻ. Nếu bay ít thì vẫn có thể bay hạng yêu quý gia nhằm tự thưởng cho mình sau đa số ngày vất vả.

Nên nói thông thường tôi không tồn tại gì lo lắng với quỹ lương hưu của mình.


Tô Lan Hương: Cả đời công chức của mình, anh tích luỹ được những tài sản gì?

Ông Lê khỏe khoắn Hà: Tôi có 2 căn nhà. Một căn nhà từ xây bên trên đất bởi quân đội cấp cho khi tôi là sĩ quan tiền quân đội. Một căn nhà là vì vợ ông xã tôi cùng tích luỹ để mua. 1 căn nữa vẫn bán để mang tiền cho bé mua nhà. Giờ cửa hàng chúng tôi cho thuê nhà nên cuộc sống thường ngày cũng không tồn tại gì lo toan.

Tô Lan Hương: cơ mà tôi không tin tưởng là bố anh chẳng giữ lại gì mang đến anh sau ngần ấy năm ông làm cho Đại tướng và chủ tịch nước...

Ông Lê khỏe khoắn Hà: tất nhiên là tôi cũng đều có nhận được song chút. Tuy thế thật ra lúc bố tôi còn đương thứ thì ông lại không còn có tiền. Thời gian ông trên chức chưa tồn tại “văn hóa” phong bì. Đến lúc ông về hưu, thì đa số người đến thăm hỏi tặng quà ông mỗi thời điểm dịp lễ tết hay sở hữu phong suy bì đưa cho bà mẹ tôi để biếu ông quan tâm sức khỏe. Bà mẹ tôi dành một trong những phần chia cho con cái những khoản tiền kia (cười). Chỉ nỗ lực thôi, chứ không tài giỏi khoản bank tiền tỉ, không có biệt thự nọ, chung cư kia như chị suy nghĩ đâu.


sơn Lan Hương: Anh có thông tin cho phụ vương mình chuyện anh nghỉ ngơi hưu?

Ông Lê khỏe mạnh Hà: Tôi chỉ nói cùng với ông sau khi đã nhận quyết định nghỉ hưu được vài ngày.

Tô Lan Hương: cùng ông phản ứng...

Ông Lê to gan Hà: Ông nói một câu gọn gàng lắm: “Vẫn còn trẻ, vẫn còn năng lượng mà nghỉ thì cũng phí…” - và không tồn tại ý kiến gì thêm.

Sức khỏe khoắn của bố tôi không như trước và số đông chuyện như chuyện nghỉ hưu của tớ cũng là chuyện rất bình thường với ông buộc phải chẳng buộc phải nói những hơn.


Tô Lan Hương: Tôi luôn luôn rất tò mò và hiếu kỳ về mọt quan hệ mái ấm gia đình anh. Tuổi thơ của anh tất cả khác gì tuổi thơ của một đứa trẻ thông thường khi nhưng mà anh gồm một người thân phụ là quan lại chức - tướng lĩnh cấp cao?

Ông Lê dũng mạnh Hà: Ở thời của shop chúng tôi thì phần lớn không có khác biệt gì, toàn bộ những đứa trẻ sinh sống như nhau, không được đầy đủ như nhau, mặc dù xuất thân có "ghê gớm" cố nào đi chăng nữa.

Hồi đó vẫn là chiến tranh phá hoại miền Bắc, trẻ con Hà Nội thì đi sơ tán, ko có phụ huynh theo cần đâu biết ai cùng với ai. Có thời điểm cả một đám trẻ con gia đình quân đội chúng tôi ngồi thủ thỉ về quân hàm của bố, nhưng chỉ cần để vui thôi, để minh chứng mình biết gọi quân hàm, chứ không tách biệt gì, có đứa còn chưa chắc chắn thiếu tá thì to thêm đại úy. Sau này không hề ít ông tía lên tướng, những vị tướng khét tiếng như Đồng Sỹ Nguyên, Vũ Lăng, Phan Hàm, Hồng Cư...


Chỉ có điều, vì ba tôi công tác làm việc ở cỗ Quốc phòng vẫn đi B (đi chiến đấu ở miền Nam) bắt buộc mỗi thời gian Tết gia đình tôi và mái ấm gia đình cán cỗ quân đội thời thượng đi B khác sẽ tiến hành Bộ trưởng cỗ Quốc chống mời đến nạp năng lượng tiệc năm mới. Tôi hãy nhớ là tiệc đó gồm bánh xu xê ngon lắm, ngày thường xuyên chẳng khi nào được ăn.

Hay như mỗi dịp ba tôi ra Bắc công tác, ông sẽ cho xe lên địa điểm sơ tán đón tôi trở về viếng thăm nhà cùng được ăn uống “tiểu táo” theo tiêu chuẩn chỉnh của ông vì chưng trạm 83 nấu, những món lắm so với bữa ăn của đám trẻ em sơ tán tuy vậy không là gì đối với tiệc bây giờ.

Có lần ra Bắc ông được sắp xếp ở một ngôi nhà trên tuyến đường Phan Đình Phùng cùng với chưng Nguyễn Văn Linh. Thổi nấu bếp cho tất cả 2 ông là 1 trong cô người miền Nam, tôi nghe nói là có nấu cho bác bỏ Hồ, nấu cơm ngon lắm, không ít món, xung quanh sức tưởng tượng lúc bấy giờ, cả 2 mái ấm gia đình cùng ăn. Mấy anh em tôi được ăn uống mấy bữa như thế.

Đó là vài thứ có vẻ là "đặc quyền" mà lại tôi được hưởng.

Tô Lan Hương: Vậy anh tất cả ý thức được quyền lực tối cao của cha mình?

Ông Lê mạnh mẽ Hà: cha tôi là quân nhân trận. Tín đồ ra trận thì có quyền gì ngoài sự hy sinh? Ông làm việc các chiến trường cho mang lại năm tôi sát 30 tuổi. Tôi thấy vợ con của người ở chiến trường thiệt thòi hơn fan khác.

Đến tận bây giờ tôi vẫn nhìn bố tôi như một bạn cha thông thường - chứ không cần nhìn ông như người ta nhìn quản trị nước. Ở nhà, tôi chỉ thấy sinh sống ông hình hình ảnh một người thân phụ hiền lành như bao người phụ vương khác và đặc trưng không bao giờ can thiệp vào sự gạn lọc của con cái.

Tô Lan Hương: Là con trai của Đại tướng, chủ tịch nước thì áp lực nặng nề hay hạnh phúc?

Ông Lê to gan lớn mật Hà: Tôi có hai chị gái và một em gái. Điểm như là nhau của công ty chúng tôi là sinh sống rất đối kháng giản. Một chị thì theo ngành mẫu giáo, có tác dụng hiệu trưởng trường cao đẳng sư phạm chủng loại giáo, đã làm được giới thiệu để gia công thứ trưởng Bộ giáo dục đào tạo và Đào tạo nhưng ko nhận, tiếng về hưu mở bên trẻ tứ nhân. Một chị có tác dụng hàng không, cô em gái út làm cho hải quan, chỉ nên cán bộ cấp phòng, ban. Chú ý vào nghề nghiệp, công tác của bọn chúng tôi, chị có nghĩ shop chúng tôi phải chịu đựng áp lực thành công xuất sắc nào từ cha mình không?

Nhưng shop chúng tôi tự hào là công dân tốt, là bé của vị Đại tướng đã làm qua cả 4 trận đánh một bí quyết vinh quang.


Tô Lan Hương: Chẳng nhẽ tía anh không có tham vọng gì, không có yêu cầu gì với anh - người đàn ông duy nhất?

Ông Lê to gan Hà: Tôi nhớ một lần duy nhất, bố tôi nói về sau tôi bắt buộc đi nghiên cứu và phân tích sinh, có tác dụng tiến sỹ. ước muốn của ba tôi chỉ có thế thôi đấy!

Thế hệ của tía tôi, đa số con của các tướng rất nhiều được phụ vương hướng vào có tác dụng kỹ thuật. Mang đến nên các trường chuyên môn đều triệu tập con của các lãnh đạo và đông đảo sinh viên giỏi là vì chưng thế.


Lúc bấy giờ, việt nam rất chú trọng cải cách và phát triển vào khoa học-kỹ thuật, bí quyết mạng chuyên môn là then chốt. Vậy cho nên thế hệ "con ông con cháu cha" như tôi thời đó học chuyên môn là chính, học để triển khai khoa học, có tác dụng kỹ thuật giúp giang sơn phát triển lĩnh vực này, không có quan niệm học để triển khai quan, nhằm thăng tiến. Nhưng dân kỹ thuật thì phần đông không thành đạt về chức vụ đâu.

Tô Lan Hương: Tôi gọi hồ sơ về anh, phát hiển thị chuyện này: năm 27 tuổi anh new là Đảng viên. Nhưng mà lúc đó ba anh đã là Đại tướng tá Quân đội quần chúng Việt Nam. Cùng với xuất thân như thế thì thời đó anh vào Đảng khá muộn. Đấy là vì anh không chịu phấn đấu, xuất xắc tại anh không tồn tại gì xuất chúng?

Ông Lê táo tợn Hà: tại sao phải vào Đảng new là phấn đấu? đề nghị là Đảng viên new là fan xuất chúng? chủ yếu quan niệm một thời như thế đã tạo nên phân biệt đối xử giữa Đảng viên với những người dân, có tác dụng mất cơ hội phục vụ, cống hiến của biết bao tín đồ tài giỏi. Không lẽ đại đa số người dân, hầu như người chưa phải là Đảng viên là bất tài, là những người lạc hậu?

Tôi học trong ngôi trường quân đội, trường chuyên môn của quân đội. Quy mô ra trường là sỹ quan-kỹ sư-đảng viên. Tôi ở trong các không nhiều người chỉ là sỹ quan-kỹ sư. Dịp đó tôi chưa được kết hấp thụ Đảng bởi vì tôi ko làm đa số chuyện gượng gập ép, bề ngoài theo trào lưu mà khi đó người ta điện thoại tư vấn là phấn đấu. Tôi không thích hợp kiểu cố gắng đó. Tôi thấy nó bi thảm cười lắm và tính tôi ko ưa bề ngoài, sự đưa tạo.

Lúc ra trường, tôi thao tác làm việc cật lực cùng không nỗ lực gì cả. Chỉ một thời hạn ngắn sau tôi được thu nạp Đảng do cấp bên trên cũng thuộc nhiều loại ngang tàng, review qua bản chất con người, không qua bề ngoài. Nếu như ở đơn vị chức năng khác thì có thể còn lâu tôi mới được vào Đảng.


Tô Lan Hương: bên cạnh đó anh sống rất lờ đờ và không có tham vọng...

Ông Lê bạo gan Hà: Nói chậm trễ trong quá trình thì ko đúng bởi vì tôi thao tác làm việc nhanh, quyết liệt. Nhưng chậm rãi về công danh và sự nghiệp thì đúng. Có lẽ rằng đó là khuyết thiếu của tôi.

40 tuổi tôi bắt đầu chỉ là một trong công chức bình thường sau khi gửi ngành tự quân nhóm ra. Thậm chí còn tôi xuống chức từ bỏ trưởng khoa của trường sản phẩm Không nước ta sang làm nhân viên của bộ Kế hoạch với Đầu tư.

Tôi duy trì chức vụ chủ tịch sở mang đến 7 năm, khôn cùng đủng đỉnh. Trong khi bây chừ có fan giữ chuyên dụng cho cao chỉ 1-2 năm đã lo âu mà ước ao thăng tiến thần tốc. Giữa những giai đoạn mà tôi trường đoản cú hào tốt nhất là làm giám đốc sở, tôi sẽ làm được biết bao nhiêu chuyện rất nổi tiếng và khôn cùng hữu ích. Trong 7 năm làm người có quyền lực cao sở tôi ko đi quốc tế một lần nào, khôn xiết “lạc hậu”.

Tô Lan Hương: nhiều người nhận xét anh không có tố chất làm chủ yếu trị, gồm phải cũng chính vì anh không tồn tại tham vọng công danh?

Ông Lê mạnh Hà: Nếu call là làm chính trị theo phong cách lá mặt lá trái thì vâng, đúng là tôi không có tố hóa học ấy. Cơ mà làm thiết yếu trị một cách chính trực thì tôi có không ít tố chất. Tôi thực tâm nghĩ vậy đấy!

Tóm lại, tôi không hẳn người đủ gian để triển khai chính trị phong cách lá mặt lá trái, mà lại thừa chủ yếu trực để triển khai chính trị.


Và tôi bao gồm định nghĩa khác về hoài bão và quyền lực: hoài bão của tôi là làm xuất sắc nhất, giỏi nhất các bước của mình.

Tô Lan Hương: Tố chất của anh là?

Ông Lê mạnh bạo Hà: Tôi thông minh, giải quyết quá trình nhanh và khôn xiết công tâm, ko vụ lợi, không luồn cúi


Tô Lan Hương: Anh nghĩ vì sao ba anh lại nâng đỡ nhiều người dân khác mà lại không nâng đỡ nhỏ mình? Anh bao gồm từng xin ông việc đó?

Ông Lê bạo gan Hà: thực hiện từ giúp đỡ trong trường đúng theo này là không chuẩn. Nâng đỡ là giúp cho tất cả những người không đầy đủ tiêu chuẩn. Ba tôi không nâng đỡ ai, ông reviews con fan qua quá trình và để họ vào đúng vị trí. Vớ nhiên, hoàn toàn có thể ông có những reviews nhầm bé người rõ ràng nào đó, nhưng không phải vì chúng ta nịnh nọt rồi ông nâng đỡ.

Cá nhân tôi, tôi ko xin phụ vương mình đồ vật gi bao giờ. Tất cả chăng là lúc tôi còn bé, nếu còn muốn mua gì, tôi thường sẽ xin tía chứ không xin mẹ. Vì những ông bố không khi nào từ chối con cháu những đòi hỏi như thế.


Tô Lan Hương: cố thì hẳn là bố anh không thích hợp anh đi theo nghiệp quan liêu trường?

Ông Lê to gan Hà: Tôi ko hỏi nhưng chắc hẳn rằng trong thâm vai trung phong ông vẫn đam mê tôi làm về chuyên môn như ngày xưa.

Người cơ mà có ước muốn tôi thành công về thiết yếu trị hơn thật ra lại chính là mẹ tôi. Bà không bao giờ can thiệp, nhưng luôn theo dõi những mẩu truyện chính trị. Bà cũng quan sát và theo dõi cả con phố sự nghiệp của tớ nữa. Chị em tôi đã luôn nghĩ tôi xứng danh có được thành công hơn.

Khi tôi ra làm Phó chủ nhiệm Văn phòng thiết yếu phủ, dịp đó bà mẹ tôi sẽ yếu lắm. Bà bầu chỉ hỏi một câu: Đã ngồi vào nơi rồi à? Tôi chấp nhận và bà mỉm cười. Bà vô cùng vui bởi vì tôi về ngay gần ông bà. Còn tôi cũng tương đối vui bởi vì được làm việc cạnh mẹ những năm cuối đời.

Thật ra tất cả những nhà thiết yếu trị xa xưa như tía tôi ko phải người ta có nhu cầu làm bao gồm trị, mà người ta làm biện pháp mạng, tiếp đến thì được bố trí và được để vào vị trí đó. Chứ lúc đi làm việc cách mạng không người nào vì một mục tiêu phải ở các vị trí như lắp thêm trưởng, cỗ trưởng.

Cho yêu cầu với con cháu thì bố tôi cũng suy nghĩ như thế, không vấn đề gì phải sắp đặt cho con cháu cả. Có lẽ rằng đó là cái trong trắng mà nghỉ ngơi thời ni mình không tìm được.


Tô Lan Hương: Tôi nghe nói là thời còn ở thành phố Hồ Chí Minh, anh đã khước từ rất nhiều thời cơ thăng quan tiến chức. Tại sao thế?

Ông Lê khỏe mạnh Hà: Đúng là từng có những lời đề xuất tôi ra hà nội thủ đô làm trang bị trưởng nhưng mà tôi từ bỏ chối.

Tô Lan Hương: vì sao là...

Ông Lê to gan Hà: lúc đó tôi thấy làm người đứng đầu sở bản thân làm được nhiều việc, làm cung cấp trưởng dù là ở cơ quan nhỏ xíu đến đâu cũng nhà động, tự quyết định được. Có tác dụng phó quản trị thành phố thì vẫn được sát nhà. Ngoài ra lúc đó ba bà mẹ tôi tuy ở xa nhưng vẫn còn khỏe.

Tô Lan Hương: bắt tắt cuộc sống vừa làm công chức vừa làm thiết yếu trị, anh thấy anh làm cho được phần đa gì?

Ông Lê dũng mạnh Hà: Tôi thấy mình làm được rất nhiều. Tôi đã kể trong bài phóng vấn với chị lần trước và nhiều bài bác khác. Cùng tôi trường đoản cú hào về điều đó.

Tô Lan Hương: hầu hết từ nào mô tả về con fan anh rõ nhất?

Ông Lê bạo gan Hà: khôn xiết thông minh, vào sáng. Tự nói ra như vậy cũng có thể có chút kiêu ngạo thì phải…

Tô Lan Hương: Nhược điểm của anh ấy là gì?

Ông Lê táo bạo Hà: Ở địa chỉ của tôi, nếu như tôi màtận dụng được những lợi chũm sẵn bao gồm thì có lẽ tôiđã cải tiến và phát triển hơn và hữu dụng hơn.

Tô Lan Hương: Anh đang ăn năn đấy à?

Ông Lê to gan lớn mật Hà: Không, tôi tin là nếu như mình thực sự giỏi, đích thực tài, không có nghĩa là mình phải tạo nên nhà nước new là đúng vị trí. Bản thân còn 30 năm nữa để làm việc, để minh chứng nữa cơ mà. Với chị vẫn thấy tôi sẽ thao tác làm việc không nghỉ trong 30 năm cho tới - đây là nếu như tôi còn sống mang đến lúc đó.

Tô Lan Hương: Cảm ơn anh về cuộc chuyện trò này. Tôi vô cùng hy vọng, rất chờ đợi một ngày nào đó sẽ tình cờ chạm mặt anh bên trên một chuyến bay giá rẻ nào đó...

Cả đời Đại tướng Lê Đức Anh sống giản dị và đơn giản đến nút tằn tiện. Trước lúc hôn mê, ông Sáu Nam có hai vai trung phong nguyện nhức đáu về chính đám tang của mình. Hai trung khu nguyện sau cùng đó, cũng không nằm bên cạnh sự đơn giản và giản dị ấy.


Có lần trò chuyện với Lê Mạnh Hà – nam nhi Đại tướng Lê Đức Anh, anh nói: Mỗi ngày tôi đều cảm thấy rất đau buồn và sợ hãi khi phải nghĩ rằng, ngày hôm nay có thể sẽ là ngày cuối thuộc tôi được đi trên con đường này, được bước lên những bậc cầu thang này để đến thăm ông. Mỗi lần ngồi cạnh ông cùng nắm tay ông vào bệnh viện, tôi đều sợ hãi rằng ngày lúc này có thể là ngày cuối thuộc được nắm tay ông.


*

Hơn một năm rưỡi nay, lúc sức khỏe của Đại tướng Lê Đức Anh chuyển biến xấu đi cùng phải nằm tại BV 108, dưới sự chăm sóc đặc biệt của những bác sĩ, cũng là thời gian Lê Mạnh Hà – người nam nhi duy nhất của ông nhận quyết định nghỉ hưu với cương vị Phó Chủ nhiệm Văn phòng chủ yếu phủ.


*

Ông Lê Mạnh Hà – đàn ông Đại tướng Lê Đức Anh.


Mặc dù gia đình anh ở sử dụng Gòn, nhưng sau khoản thời gian nghỉ hưu, tôi biết Lê Mạnh Hà vẫn ở lại Hà Nội. Sau khi về hưu cùng trả lại căn đơn vị công vụ cho chủ yếu phủ, Lê Mạnh Hà mướn một căn hộ studio nhỏ với giá chỉ khiêm tốn ngay gần bệnh viện 108, và dành trọn thời gian mỗi ngày, trừ dịp ăn, lúc ngủ để ở cạnh cha mình.

Dù Đại tướng Lê Đức Anh đã mê man cả năm nay, nhưng đều đặn hàng ngày, đàn ông ông đều đến bệnh viện, ngồi cạnh ông từ sáng sủa đến tối.

Lê Mạnh Hà nói, kể cả khi phụ thân anh không thể ý thức được sự hiện diện của đàn ông bên cạnh mình, thì anh vẫn muốn dành trọn những ngày còn lại mặt cạnh ông cùng chỉ hy vọng những ngày này sẽ kéo dài mãi mãi.

Có lần vào cuộc phỏng vấn phương pháp đây hơn 1 năm, tôi từng hỏi Lê Mạnh Hà: "Là con trai của Đại tướng – Chủ tịch nước, đặc quyền của anh là gì?". Lê Mạnh Hà nói: "Ba tôi là Tướng trận. Đặc quyền lớn nhất mà gia đình cửa hàng chúng tôi có được là sự hi sinh".

Sự mất mát nhiều nhất đó là xa cách. Đại tướng Lê Đức Anh là một trong số không nhiều vài vị Tướng của QĐND Việt nam giới đi qua cả 4 cuộc chiến tranh. Ông ở các chiến trường cho đến khi con trai mình 31 tuổi mới về sống và làm cho việc ở Thủ đô. Nên suốt mấy cuộc chiến tranh đó, số lần vợ nhỏ ông tất cả thể gặp ông mỗi năm chỉ đếm trên đầu ngón tay.


*

Lê Mạnh Hà thú nhận rằng, anh không có nhiều kỉ niệm với phụ vương mình. Vị từ lúc anh còn nhỏ bé đến lúc anh trưởng thành, ông Sáu phái mạnh đều ở chiến trường. Sau này, bởi công việc, hai cha con anh lại mỗi người ở một đầu đất nước. Yêu cầu kỉ niệm về phụ thân mình vào trí nhớ của Lê Mạnh Hà, là một lần được cha dẫn đi Bách Hóa Tràng Tiền; lần không giống thì được ông dẫn đi ăn phở; tuyệt một lần thời ông ở chiến trường Campuchia, nhân thời điểm ông đi vắng, cấp dưới của ông đã đưa con cháu của ông từ Hà Nội sang trọng Campuchia, để con cháu của ông tất cả một cơ hội được chú ý thấy nơi ăn chốn ở của cha mình ở chiến trường.


*

Lê Mạnh Hà kể, lúc còn là một Chủ tịch nước, ông Sáu Nam không có bổng lộc gì xung quanh đồng lương. Trong tương lai khi về hưu, thi thoảng tất cả người đến thăm, biếu phong bì, ông cất vào một loại cặp nhỏ, rồi thi thoảng con cái về thăm thì phân chia cả cho những con, những cháu.

Biền biệt xa cách, phải những ngày chăm sóc ông Sáu nam trên giường bệnh trở thành những ngày nhiều kỉ niệm nhất với Lê Mạnh Hà: "Mỗi ngày tôi đều cảm thấy rất đau buồn với sợ hãi khi phải nghĩ rằng, ngày bây giờ có thể sẽ là ngày cuối thuộc tôi được đi trên bé đường này, được bước lên những bậc cầu thang này để đến thăm ông. Mỗi lần ngồi cạnh ông và nắm tay ông vào bệnh viện, tôi đều sợ hãi rằng ngày từ bây giờ có thể là ngày cuối thuộc được nắm tay ông. Kể cả ở tuổi này, tôi vẫn không sẵn sàng cho việc mất mẹ, rồi mất ba".


*

Đại tướng Lê Đức Anh đã trải qua 3 lần tai biến. Lần đầu tiên vào năm 1997, khi ông đang là Chủ tịch nước đương quyền. Năm đó, các bác sĩ đều tiên lượng xấu về tình trạng bệnh của ông. Văn phòng Chủ tịch nước đã báo với gia đình để gia đình chuẩn bị tinh thần lo hậu sự cho ông. Nhưng vài ba ngày sau, ông hồi phục thần kì, vào sự ngạc nhiên của tất cả mọi người. Năm 2018, các bác sĩ một lần nữa lại tiên lượng ông sẽ không qua khỏi. Nhưng bằng cách nào đó, ông vẫn bền bỉ chống chọi với bệnh tật suốt hơn trăng tròn năm, kể từ lần tai biến đầu tiên. Thiết yếu GS.TS - bác bỏ sĩ Nguyễn lấn Việt cũng phải khiếp ngạc nhận xét rằng, Đại tướng Lê Đức Anh là một trong những người bao gồm sức sống bền bỉ nhất nhưng ông từng gặp.

Nên Lê Mạnh Hà luôn tin vào sức sống của thân phụ mình, tin vào sự kiên cường, bền bỉ của một vị tướng trận đã khiếp qua 40 năm trận mạc. Anh từ chối mọi sự chuẩn bị mang đến sự ra đi của cha mình, bất chấp lời khuyên nhủ của rất nhiều người, do tin rằng ông sẽ tiếp tục can trường sống, dù chỉ là nằm đó lặng lặng bên trên giường bệnh.


Ngày 22.4 – cuối thuộc thì ngày đáng sợ đó đã đã đến. Khi tôi nhắn tin chia buồn với Lê Mạnh Hà, anh nhắn lại ngắn gọn rằng, anh tự hào là bé của vị Tướng đã trải qua 4 cuộc chiến tranh đầy vinh quang.

Trước lúc mất và còn có thể trò chuyện với con cháu mình, ông Sáu phái nam chỉ ý muốn hai điều: Ông ý muốn đám tang của mình sẽ là đám tang giản dị, không ồn ào, không khiến phiền hà, ảnh hưởng đến hoạt động thường nhật của người dân. ý muốn muốn thứ nhị của ông là được chôn cất cùng với vợ mình – người đã chờ ông gần 40 năm qua 4 cuộc chiến tranh, cùng ở cạnh ông 30 năm tuổi già lúc đất nước hòa bình.


Khi Đại tướng Lê Đức Anh qua đời, bên trên mạng xóm hội, người ta đồn đại về những ngôi biệt thự nhưng ông sở hữu, đồn đại về những công ty xyz làm sao đó mà lại họ mang đến rằng là sảnh sau của gia đình ông.

Lê Mạnh Hà kể, Đại tướng Lê Đức Anh có một khu nhà ở ở đường Pasteur mà lại người ta bảo ông ở từ lúc mới giải phóng. Nhưng gần như trọn cuộc đời mình, trừ những dịp ở chiến trường, thì nơi ở bao gồm của ông là căn nhà công vụ mà lại quân đội tốt gọi là Trạm 66. Khu nhà ở 2 tầng cũ kĩ, giản dị, nằm tức thì trong doanh trại Bộ Quốc phòng ở số 5 Hoàng Diệu và sẽ được trả lại mang lại quân đội sau lễ Quốc tang.

Ở đó, dù khi là đương kim Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hay Chủ tịch nước, hay sau này khi đã về hưu, vợ chồng ông Sáu nam giới vẫn bảo trì thói thân quen giản dị như người bình thường – thậm chí nếu không muốn nói là tằn tiện hơn rất nhiều. Thời ông Lê Đức Anh còn là một Chủ tịch nước, vợ ông chỉ có dăm cha bộ áo dài để mặc mỗi khi theo ông đi công cán, hoặc lúc cần tham dự những buổi tiếp tân quan trọng.


Trong căn bên của Đại tướng Lê Đức Anh ở trạm 66 tất cả cái bếp điện cũ kĩ với những dòng xoong nhôm mòn vẹt đã được ông bà sử dụng suốt 30 năm nay mà lại bà Võ Thị Lê (phu nhân Đại tướng Lê Đức Anh) dịp còn sống nhất định quán triệt con cái mua mới vày chưa hỏng; bộ bàn ghế mà lại ông ngồi để tiếp khách cả trong nước, cả quốc tế, chiếc giường ông nằm… cũng đều là những thứ đã được sử dụng từ những ngày ông mới về ở tại Trạm 66 giải pháp đây hơn 30 năm.


Với con cháu trong gia đình, ông Sáu nam giới nghiêm khắc đến mức đôi khi bao gồm thể là khắt khe.

Ông Nguyễn Hồng Thái – người cận vệ theo ông Sáu nam từ lúc còn ở chiến khu mang lại đến khi ông trở thành Chủ tịch nước – năm nay đã 79 tuổi kể rằng: "Khi về hưu, có một ngày ông biết hóa ra bấy xưa nay văn chống Chủ tịch nước vẫn thanh toán hóa đơn tiền điện mang đến căn bên trên đường Pasteur của ông ở sài Gòn, ông bắt tôi đem trả tiền điện lại mang lại văn phòng. Ông cứ càm ràm vì "mình ở, bản thân xài điện, nhưng để văn phòng đóng là sao"? Rồi từ đó ông bắt tôi cần sử dụng tiền lương mỗi tháng của ông để đóng tiền điện, bắt tôi dặn dò con cái ông tiết kiệm điện. Ông nói, công ty nước đang kêu gọi tiết kiệm điện nhưng mà mình hoang mức giá thì khó khăn coi lắm.


Một lãnh đạo tầm như ông Sáu Nam, thì có lẽ ai cũng nghĩ bao gồm thể đưa bé mình vào vị trí này, vị trí kia, nhưng ông Sáu phái mạnh không có tác dụng thế. Bé ông tự đi thi, tự học, ra trường tự xin việc, chứ ông không gia nhập vào việc đó.

Con gái út của ông Sáu Nam ko đi bộ đội, nhưng nhiều năm trước, quân quần thể 7 thấy gia đình cạnh tranh khăn, đã quyết định cấp cho một mảnh đất. Nhưng khi chú ý thấy quyết định đó, ông giận. Ông nói: Nó không đi bộ đội, cấp đất đến nó có tác dụng gì? Đất này là để cấp mang lại người ta đi bộ đội khi người ta không tồn tại nhà cửa. Cuối cùng, chính tôi là người được ông giao nhiệm vụ đem trả lại dòng quyết định đó mang đến quân quần thể 7, để Quân quần thể 7 dành riêng suất nhà đó cho anh em bộ đội khác".

Người ta vẫn đồn đại về quyền lực của Đại tướng Lê Đức Anh lúc còn sống, rằng ảnh hưởng của ông gồm thể nâng đỡ hay ngăn cản sự nghiệp bao gồm trị của nhiều người. Tôi không có đủ thông tin để xác thực những tin đồn đó. Nhưng tôi biết chắc chắn một điều, Đại tướng Lê Đức Anh không nâng đỡ con cháu mình.

Đại tướng Lê Đức Anh bao gồm 3 người con gái. Một người là hiệu trưởng một trường cao đẳng mẫu giáo, đã từng được giới thiệu làm cho Thứ trưởng Bộ Giáo dục nhưng từ chối, giờ đã nghỉ hưu cùng đang mở một đơn vị trẻ tư nhân.

Hai người phụ nữ khác của ông, một người có tác dụng cán bộ trong ngành sản phẩm không, một người làm nhân viên hải quan. Lê Mạnh Hà – dù là đàn ông duy nhất nhưng đến tận năm 27 tuổi lúc ông Sáu nam đã là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng mới được kết nạp Đảng.

Dù là đàn ông Chủ tịch nước, cho dù đi học ở Mỹ, Lê Mạnh Hà từng chỉ là một ông giám đốc sở bình thường ở Tp. Hồ Chí Minh rất nhiều năm, trước khi trở thành Phó Chủ tịch Tp, rồi trở thành Phó Chủ nhiệm Văn phòng bao gồm phủ. Nhưng nhiều người – trong đó có tôi biết rằng, ở những vị trí đó, vì chưng tính giải pháp quá thẳng thắn, bộc trực của mình, Lê Mạnh Hà ko được lòng nhiều người. Nó là rào cản ko nhỏ, ngăn cản con đường công danh, sự nghiệp của Lê Mạnh Hà. Nhưng Đại tướng Lê Đức Anh chưa một lần nào tìm giải pháp tác động, để giúp con mình, dù là thể việc đó không cạnh tranh với ông.


Trong đời làm cho báo của mình, tôi từng tất cả hai cuộc phỏng vấn Đại tướng Lê Đức Anh. Lần gần nhất là vào năm 2015 cho báo bình an Thế giới. Năm đó, ông còn khỏe mạnh, mặc dù hai lần tai biến đã để lại di chứng khiến ông vạc âm rất nặng nề nghe. Những cuộc phỏng vấn giữa tôi và ông luôn có một người thư cam kết dịch giúp tôi những gì ông nói. Nhưng tôi nhớ mãi một ấn tượng rằng, cho dù khi ấy tôi chỉ là một cô phóng viên báo chí trẻ ngoài đôi mươi tuổi, ông đã cư xử với tôi rất cởi mở. Ông ôm tôi thân thiện khi gặp gỡ, thoải mái trả lời tất cả những câu hỏi của tôi, kể cả những câu hỏi không tồn tại trong công văn tôi gửi dịp ban đầu. Lúc tôi ra về, ông còn tặng tôi một hai quả táo bị cắn làm quà.


Ngày hôm nay, khi Đại tướng Lê Đức Anh đã mất, điều khiến dư luận tranh cãi xung đột nhất về cuộc đời với sự nghiệp của ông đó là năm 1988, ở Gạc Ma, liệu có hay là không chuyện Đại tướng Lê Đức Anh – khi ấy là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, đã ra lệnh cấm nổ súng, dẫn đến sự mất mát của 64 chiến sĩ ở Gạc Ma.

Lẽ ra, năm 2015, khi tôi bao gồm cơ hội phỏng vấn ông, tôi cần phải hỏi về câu chuyện đó. Nhưng tôi đã tự nhủ, tôi sẽ để dành câu hỏi đó cho cuộc phỏng vấn sau. Và tôi không còn cơ hội đó nữa khi sức khỏe của ông chuyển biến xấu đi rất cấp tốc sau này. Đó là không nên lầm nghề nghiệp mà sau này tôi ko bao giờ cho phép mình mắc phải.

Theo lời người cận về lâu năm của Đại tướng Lê Đức Anh, thì vào chiếc đêm nhận được tin 64 người lính đã mất mát ở Gạc Ma năm 1988, Đại tướng Lê Đức Anh ko ngủ. Ông đi lại trong chống cả đêm, gương mặt buồn bã. Rất cấp tốc sau sự kiện đó, ông thân hành ra Trường Sa 2 lần, trở thành Bộ trưởng Quốc chống đầu tiên ra thăm Trường Sa.

Ra đến nơi, ông từ chối ngủ ở đảo Trường Sa lớn mà bộ đội đã chuẩn bị sẵn chỗ mang đến ông. Ông thanh lịch Trường Sa nhỏ, nằm ngủ bên trên chiếc giường tầng cùng những binh lính khác, để chia sẻ nỗi khổ của binh lính ở hải đảo. Cũng ở đó, vào trong ngày 7.5.1988, ông đã đọc lời thề trước hương hồn những liệt sĩ, là bằng mọi giá chỉ bảo vệ chủ quyền biển đảo của đất nước.

Sau này, tôi từng hỏi Lê Mạnh Hà về trận Gạc Ma. Lê Mạnh Hà trả lời: "Khi hải chiến Trường Sa diễn ra, bố tôi là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tướng gần kề Văn Cương là Đô đốc Hải quân. Trước đó, đề chống xung đột quân sự nhỏ trên khu vực Trường Sa tất cả thể bùng nổ thành một cuộc chiến tranh lớn bên trên biển, Đô đốc sát Văn Cương ra lệnh: Hết sức kiềm chế, tự vệ là chính, không nổ súng trước, nhưng kiên quyết táo bị cắn bạo với phương châm "có người tất cả đảo, còn người, còn đảo".


Mệnh lệnh không nổ súng trước đã được ban hành để tránh những xung đột gây bất lợi lâu hơn trong bối cảnh đất nước tất cả quá nhiều nặng nề khăn. Nhưng không nổ súng trước không tồn tại nghĩa là ko nổ súng. Vì giao súng mang lại người lính là để bắn vào trường hợp cần thiết. Nếu cấm bắn thì ko giao súng. Đó là nguyên tắc mọi người quân nhân đều hiểu.

Không một Đô đốc Hải quân làm sao ra lệnh cho bộ đội của mình ko được nổ súng trong mọi trường hợp. Không một Bộ trưởng Bộ Quốc phòng như thế nào ra lệnh đến quân đội của bản thân như thế.

Xem thêm: Trường Đại Học Kinh Tế Kĩ Thuật Công Nghiệp Hà Nội, Trường Đại Học Kinh Tế

Nhưng nhiều năm nay, bố tôi vẫn biết rằng có nhiều lời buôn chuyện về trận hải chiến Trường Sa. Tất cả những người ám chỉ ông đã ra lệnh cấm nổ súng vào mọi trường hợp, dẫn đến sự hi sinh của 64 người lính. Lúc những lời đồn đại đó đến tai bố tôi, ông chỉ nói một câu ngắn gọn : "Chúng nó nói lếu cả đấy". Nhưng ba tôi không bận trung tâm và quán triệt rằng bản thân cần phải giải thích đến những tin đồn vô căn cứ đó".